W obliczu wariantu delta twoja infekcja wirusem Covid-19 nie chroni tak dobrze, jak szczepionka

Jako immunolog zajmujący się badaniem odpowiedzi immunologicznych na infekcje dróg oddechowych, z pewnym niepokojem obserwowałem pojawianie się nowych typów koronawirusa, zastanawiając się, czy szczepienie lub poprzednia infekcja mogą zapewnić odpowiednią ochronę przed tymi szczepami, a w szczególności przed zmienna delta Wysoce zaraźliwa, która szybko rozprzestrzeniła się na ponad 70 krajów.

Przeczytaj także – 50 milionów szczepionek po raz pierwszy pod koniec sierpnia: czy cel ogłoszony przez Jana Castex zostanie osiągnięty?

Istnieją dwa sposoby na rozwinięcie odporności, czyli zdolności do przeciwstawienia się nowej infekcji: po zakażeniu wirusem lub poprzez szczepienie. Jednak nie wszystkie odporności są sobie równe… Odporność wywołana szczepionką i odporność naturalna różnią się pod względem intensywności odpowiedzi i czasu trwania nabytej ochrony. Ponadto po zakażeniu nie każdy ma taki sam poziom odporności, chociaż efekt szczepień jest bardzo spójny.

Ta różnica jest jeszcze bardziej widoczna w przypadku nowych wariantów. Na początku lipca dwa badania wykazały, że szczepionki przeciwko Covid-19, choć nieco mniej skuteczne niż starsze szczepy wirusa, nadal zapewniają doskonałą odpowiedź immunologiczną na nowe warianty. Przyglądając się, jak nasze przeciwciała wiążą się z tymi szczepami, naukowcy odkryli, że wcześniej zakażeni ludzie mogą być podatni na te pojawiające się szczepy, podczas gdy osoby zaszczepione były bardziej narażone na ochronę.

Tym samym szczepionki stanowią bezpieczną i niezawodną drogę do odporności zarówno na stare szczepy MERS-CoV, jak i na nowe, w tym na wariant delta.

Odporność po infekcji jest nieoczekiwana

Skąd ta różnica między naturalną odpornością a odpornością wywołaną przez szczepionki? Pamiętaj, że ochrona, jaką daje nam nasz układ odpornościowy, wynika z jego zdolności do zapamiętywania przeszłych infekcji i patogenów, które je spowodowały. W przypadku ponownej konfrontacji z tym samym najeźdźcą nasz organizm wiedziałby, jak się bronić, odwołując się do tej pamięci immunologicznej. Wśród kluczowych graczy w naszej ochronie są przeciwciała (białka zdolne do wiązania np. wirusa) i limfocyty T (komórki odpornościowe zaangażowane w eliminację zainfekowanych komórek oraz wirusy, które przeciwciała już neutralizują).

Po zakażeniu SARS-CoV-2 przeciwciała i limfocyty T ponownie zapewniają ochronę przed zakażeniem. Od 84% do 91% osób, które wytworzyły przeciwciała przeciwko oryginalnemu szczepowi koronawirusa, prawdopodobnie nie zostanie ponownie zarażonych w ciągu sześciu miesięcy, nawet jeśli pierwsza infekcja była niewielka. W przypadku osób, które są zakażone, ale nie mają żadnych objawów (mówi się o „bezobjawowym” zakażeniu), jeśli mają mniej przeciwciał, mimo to rozwijają również odporność.

Dlatego u niektórych osób naturalna odporność może być silna i długotrwała. Lecz nie zawsze tak jest. W rzeczywistości około 9% osób zakażonych SARS-CoV-2 nie wygeneruje wykrywalnego poziomu przeciwciał, a limfocyty T około 7% byłych pacjentów nie są w stanie rozpoznać wirusa 30 dni po zakażeniu. Nawet u osób, u których rozwija się odporność, czas trwania i intensywność ochrony są bardzo zróżnicowane. W ten sposób nawet 5% byłych pacjentów może stracić ochronę w ciągu kilku miesięcy. Jednak bez dobrej obrony możliwe jest ponowne zakażenie, czasami już po miesiącu. Udokumentowano bardzo rzadkie przypadki reintrodukcji, a nawet zgonu po ponownym zakażeniu.

Coraz większym problemem jest to, że osoby zarażone pierwszymi szczepami wirusa na początku epidemii i zaszczepione przeciwko nim mogą być w pewnym stopniu podatne na zakażenie wariantem delta. Tak więc niedawne badanie wykazało, że 12 miesięcy po zakażeniu 88% byłych pacjentów miało przeciwciała zdolne do zapobiegania infekowaniu komórek w hodowli przez oryginalnego koronawirusa. Z drugiej strony mniej niż 50% tych osób posiada przeciwciała zdolne do neutralizacji wariantu delta.

Dla przypomnienia, zarażona osoba może przenosić koronawirusa, nawet nie czując się chora. Stanowi to szczególny problem w przypadku nowych wariantów, ponieważ są one łatwiej przenoszone z początkowego szczepu.

Szczepienia zapewniają bezpieczną ochronę

Szczepionki przeciwko Covid-19 generują odpowiedź immunologiczną obejmującą zarówno przeciwciała (tzw. „humoralna” odpowiedź immunologiczna), jak i limfocyty T („komórkowa” odpowiedź immunologiczna) – a te odpowiedzi są silniejsze i bardziej niezawodne niż te wywołane naturalną odpornością . I tak badanie wykazało, że sześć miesięcy po pierwszej dawce szczepionki opracowanej przez Modernę, 100% badanych osób nadal miało przeciwciała. Jest to obecnie najdłuższy udokumentowany okres stabilności. Inne badanie wykazało również, że poziom przeciwciał był wyższy w szczepionkach, które otrzymały zastrzyki Moderna lub Pfizer niż u poprzednich pacjentów.

Co więcej, w izraelskim badaniu oceniono, że szczepionka Pfizer zapobiegła 90% infekcji po wstrzyknięciu dwóch dawek, nawet w obecności nowych wariantów. Jednak spadek infekcji prowadzi do zmniejszenia przenoszenia wirusa w populacji.

Dlatego istnieje korzyść ze szczepienia, w tym dla osób, które już zostały zakażone koronawirusem. Badanie z udziałem początkowego wirusa Covid-19 wykazało, że szczepienie przeprowadzone po pierwszej infekcji wytworzyło około 100 razy większe ilości przeciwciał niż te z samej infekcji, a 100% osób zaszczepionych po infekcji zostało zarażonych. Przeciwciała zdolne do ochrony przed wariantem delta.

Szczepionki przeciwko Covid-19 nie są doskonałe, ale generują silną odpowiedź immunologiczną, która jest w stanie zapewnić skuteczniejszą i trwalszą ochronę niż naturalna odporność – cecha, która staje się coraz ważniejsza dzisiaj, gdy w większości krajów pojawiły się nowe warianty.