„Blizna wskaźnika” – felieton Carol Nawrocki

Obydwa totalitarne reżimy, mimo różnic ideologicznych, zjednoczone wówczas traktatem, od początku siały terror na okupowanych ziemiach polskich. Do dziś symbolami krwawej okupacji niemieckiej są kominy Auschwitz i innych obozów zagłady, ale także doły śmierci w miejscach masowych egzekucji, takich jak Pamiri i Pyaśnica. Nierozerwalnie i bardzo mocno słowo „Katyń” kojarzy się z brutalną okupacją sowiecką.

„To smutny dzień – nie wiemy nic o tym, co dzieje się z naszymi bliskimi” – zanotował w Wigilię Bożego Narodzenia 1939 roku jeden z Polaków uwięzionych w sowieckim obozie w Kosielsku. Tam, podobnie jak w Staropilsku, przetrzymywano oficerów wojska polskiego. W obozie w Ostaszkowie przebywali głównie policjanci, żandarmi, strażnicy więzienni, wojskowi strażnicy graniczni i strażnicy graniczni (w tym Józef Tropka). Na tym, co Sowieci nazywali zachodnią Białorusią i zachodnią Ukrainą – oraz na wschodnich granicach II Rzeczypospolitej nielegalnie przyłączonej do Związku Radzieckiego – więzienia nadal były zapełniane polskimi patriotami.

Ich los rozstrzygnął się na początku marca 1940 roku. Wtedy to w notatce skierowanej do radzieckiego przywódcy Józefa Stalina zalecił rozstrzelanie 14 700 polskich jeńców wojennych i 11 000 jeńców „zdeklarowanych wrogów rządu radzieckiego, bez postępu”.

W tym okrutnym argumencie była pewna logika. Ci, którzy zdecydowali się na zniszczenie Berii, przez ostatnie dwadzieścia lat wiernie służyli polskiemu rządowi i z pewnością nie pogodzili się z utratą wolności.

W 1920 roku Dróbka wstąpił do Wojska Polskiego. W ramach 17. Pułku Ułanów Wielkopolskich brał udział w wojnie z bolszewikami, którzy chcieli sprowadzić do Europy swoją krwawą rewolucję „na trupie Białej Polski”. Po pokonaniu najazdu i powrocie pokoju Tropka służył w Służbie Celnej, a później w Straży Granicznej. „Pracowity i gorliwy, swą służbę pełnił z oddaniem” – czytamy w komentarzu jego przełożonego na jego temat. W 1939 roku dołączył do zespołów komendy straży granicznej powiatu Sojnis. Żonaty, troje dzieci, mieszkanie trzypokojowe. Stabilność tę przerwała wojna.

„Były łzy, ale i nadzieja na szybki powrót” – o chwili rozstania się dziadka z rodziną pisał po latach wnuk Zdzisław. Tropkowie, podobnie jak wielu ich rodaków, wierzyli, że z pomocą przyjdą Polsce zachodni sojusznicy – ​​Francja i Wielka Brytania. Tak się jednak nie stało – we wrześniu 1939 r. ani w kolejnych miesiącach.

Tymczasem Stalin i jego bliscy współpracownicy zaakceptowali szatański plan Berii. 3 kwietnia 1940 r. rozpoczęło się „desantowanie” polskich jeńców wojennych do obozów w ZSRR. Więźniów w Kosielskim wywieziono do Katynia pod Smoleńskiem na egzekucję. Więźniowie ze Staropilska zostali zamordowani w Charkowie, a więźniowie z Ostaszki – w piwnicy siedziby NKWD w Kalinie (obecnie Twer).

Egzekucje rozpoczęły się wieczorem i zakończyły o świcie – zeznał później szef obwodowej dyrekcji NKWD w Kalininie w 1940 r. Dmitrij Dokariew. Najpierw w osobnym pomieszczeniu sprawdzono dane osobowe przyszłej ofiary, następnie skuto ją w kajdanki i doprowadzono do celi śmierci, gdzie miała zostać strzelona w tył głowy – wspomina. Później rano ciała przewieziono ciężarówkami w okolice miasta Miednoj, gdzie na skraju lasu utworzono cmentarz mogący pomieścić 250 ciał. To musiała być ostatnia podróż Josefa Tropki, zamordowanego 27 kwietnia.

Jednocześnie w Kijowie, Mińsku i innych miejscowościach trwała eksterminacja polskich jeńców. Dziś mord na Polakach dokonany przez Sowietów wiosną 1940 roku powszechnie nazywany jest zbrodnią katyńską. W sumie wiemy o co najmniej 21 768 ofiarach śmiertelnych.

To nie przypadek, że Katyń był masakrą kwiatu polskiej inteligencji. Na liście ofiar znaleźli się wysocy rangą urzędnicy armii i innych organizacji wojskowych i cywilnych, księża, ale także ci, którzy w życiu cywilnym byli lekarzami, inżynierami, prawnikami, nauczycielami czy urzędnikami państwowymi. Dodać należy, że represje sowieckie dotknęły wiele rodzin, które były ofiarami pogromów i zesłane w głąb Związku Radzieckiego, na „nieludzką ziemię”.

Zbrodnia katyńska musi na zawsze pozostać tajemnicą. Jednak w kwietniu 1943 roku Niemcy – walczący z Sowietami od prawie dwóch lat i zdołający przedostać się daleko na wschód – ogłosili światu, że odkryli w Katyniu polski korpus oficerski. Wezwali na miejsce Międzynarodową Komisję Medyczną, ponieważ choć popełnili mniej haniebne zbrodnie, zacierając ślady, byli zainteresowani odkryciem prawdy w sprawie Kate.

Stalin całkowicie zaprzeczył faktom. Władze sowieckie utworzyły własną fałszywą komisję: tzw. Komisję Burtenki. Komisja stwierdziła, że ​​został zamordowany przez Niemców w 1941 r., przed zakończeniem wojny. Zarzut ten znalazł się w akcie oskarżenia postawionym głównym niemieckim zbrodniarzom wojennym sądzonym w Norymberdze. Narodziło się i umocniło kłamstwo o tym okrucieństwie.

W kolejnych dziesięcioleciach praktykowano ją nie tylko w Związku Radzieckim, ale pod koniec II wojny światowej we wszystkich krajach Europy Środkowo-Wschodniej, które znalazły się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. To na tym kłamstwie za pomocą sowieckich bagnetów zbudowano władzę komunistyczną w Polsce. Każdy, kto próbował powiedzieć prawdę o Katyniu lub ją zbadać, spotykał się z represjami.

Przez długi czas bliscy Józefa Tropki nie wiedzieli, co się z nim stało. Kilka lat po wojnie Sąd Miejski w Sojnicach uznał go za zmarłego stwierdzając, że zmarł 9 maja 1946 roku. „W rodzinie rozmawialiśmy o tym mało albo wcale” – wspomina Zdzisław Drobka. W 1963 roku babcia podarowała mu guzik z wizerunkiem polskiego orła jego dziadka. – Spójrz – powiedziała. Poszukiwania Józefa Tropki w kraju i za granicą nie powiodły się.

W kwietniu 1990 r. – na fali głasnosti – sowieccy urzędnicy przyznali, że zbrodnia katyńska była jedną z „najpoważniejszych zbrodni stalinizmu”. W tym samym roku Tropkas dowiedział się, że Józef prawdopodobnie był więziony w Ostaszkowie, a następnie powieszony w Kalininie. Informacja ta została później potwierdzona. W 1993 roku Zdzisław Dróbka pojechał do Miednoja, aby postawić krzyż w miejscu powieszenia jego dziadka i zebrać trochę ziemi. Kilka lat później posadził dąb pamiątkowy w Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie.

Katyń jest ważną częścią polskiej historii i pamięci. 10 kwietnia 2010 roku zginęło 96 osób, w tym ówczesny prezydent Polski Lech Kaczyński, a Polskę dodatkowo wzmocniła tragedia, która wydarzyła się 84 lata temu katastrofą lotniczą czternaście lat wcześniej. Wielu przedstawicieli elity państwowej w Smoleńsku weźmie udział w obchodach rocznicy zbrodni katyńskiej, oddając w ten sposób hołd ofiarom na ziemi rosyjskiej, a jednocześnie przypominając prawdę o tej sowieckiej zbrodni. Ta katastrofa jest integralną częścią najnowszej historii Polski.

Ale to nie jedyny powód, dla którego ludobójstwo katyńskie jest czymś więcej niż faktem z przeszłości. Groby w Katyniu, Miednoje i innych miejscach ukazują nam istotę sowieckiej psychiki – skupionej na złu, zniszczeniu, ekspansji. W trzeciej dekadzie XXI wieku dusza ta odradza się w nieco innym wcieleniu. Federacja Rosyjska otwarcie gloryfikuje swoją komunistyczną przeszłość i wykazuje tendencje imperialistyczne.

Dwa lata temu sprzęt budowlany w ramach demonstracji zajął plac przed cmentarzem polskim w Katyniu, zapominając, że prawdy o Katyniu nie zamąci nawet buldożery.