Od Chopina do rozszyfratorów Enigmy: rekonstrukcja zabytkowego Pałacu Saskiego w Warszawie | TV5MONDE

Pałac Saski w sercu Warszawy został wskrzeszony ze względu na swoje symboliczne znaczenie w Polsce, zanim kompozytor Fryderyk Chopin i późniejsi matematycy rozszyfrowali niemiecką maszynę Enigma i zostali zniszczeni przez nazistów.

„To miejsce, które na stałe wpisze się w mapę Warszawy, będzie z dumą przypominać o tym, co się tutaj wydarzyło” – mówi Sławomir Kuliński, rzecznik projektu.

„To miejsce, które zmieniło nie tylko historię Polski, ale także historię świata” – powiedział AFP, do dziś wpatrując się w piwnice tego saksońskiego pałacu z czerwonej cegły.

Zbudowany dla arystokraty w XVII w. pałac stał się rezydencją królewską, w której mieszkał młody Chopin. Ojciec przyszłego kompozytora uczył w mieszczącej się w głębi szkoły szkole i tam był zakwaterowany.

„Chopin napisał tu swoje pierwsze dzieła” – powiedział p. podkreśla Guliński. Już w wieku siedmiu lat napisał „Poloneza g-moll”.

„Założę się, że w tych jaskiniach bawił się w wilka ze swoimi przyjaciółmi” – powiedział.

Później w pałacu mieściło się Biuro Kryptograficzne, gdzie polscy matematycy złamali kod wczesnej wersji niemieckiej maszyny Enigma, przyczyniając się do zwycięstwa aliantów w II wojnie światowej.

Kontrowersyjny

Pałac był obsadzony przez Niemców, a Plac Piłsudskiego był pusty.

Odwiedzający zagraniczni dostojnicy przechodzą, aby złożyć wieńce pod Grobem Nieznanego Żołnierza, jedyną niewielką częścią odbudowanego po wojnie budynku.

Odbudowa rozpocznie się od nowa, obejmując pobliskie budynki i najpiękniejszą barokową budowlę w Warszawie, Pałac Brule.

W kompleksie, którego otwarcie zaplanowano na 2030 rok, pomieszczą się Izba Wyższa parlamentu, instytucje kulturalne, restauracje i kawiarnie.

Krytycy planu zarzucają prawicowemu rządowi wykorzystywanie go do promowania swoich poglądów nacjonalistycznych.

Podnieca ich koszt projektu, szacowany na 2,5 miliarda złotych (600 milionów dolarów).

Ale inni długo czekali na tę rekonstrukcję. „To wspaniale. Jestem fanką starej Warszawy” – powiedziała AFP Beata Kozakowska, 57-letnia mieszkanka stolicy. „Bardzo niewiele jest budynków tego typu z piękną dekoracją architektoniczną.”

Wampir

Podobnie jak tysiące innych osób tego lata, pani M. Kosakowska wybrała się także na zwiedzanie tego miejsca z przewodnikiem, odkrywając zakopane w nim skarby.

„Czasami czuję się jak Indiana Jones” – powiedział Mr. Guliński uśmiecha się.

Za płotem koparki nadal usuwają ziemię, a archeolodzy sprzątają odłamki ceramiki i kości zwierzęce.

W piwnicach pałacu saskiego odsłonięto platformę. Najstarsza część to część fortu zbudowanego 400 lat temu przed ewentualnym najazdem tureckim.

Punktem kulminacyjnym wizyty było to, że przewodnik Waldemar Prokop podszedł do prostokątnego otworu i zapytał: „Kto wierzy w wampiry?”

Tam pracownicy znaleźli XVII-wieczny szkielet pochowany twarzą w dół, zawiązany na szyi, z głową pod ścianą – miejsce pochówku, w którym, jak się uważa, znajdują się żywe trupy.

Inne godne uwagi znaleziska to stary pierścionek z brylantem, muszle, szczątki żółwi zjedzonych w zupie, spalone szachy Wehrmachtu i nazistowskie głośniki zwane przez Polaków „szczekaczami”.

Otwór na dynamit

W szeregu masywnych fragmentów piaskowca Mr. Guliński ostrożnie wyciął w bloku ten oznaczony okrągłym otworem.

„To był po prostu otwór na laskę dynamitu. Niemcy to zrobili ręczną wiertarką… Używali wielu rzeczy, żeby wszystko wysadzić, wszystko głęboko zniszczyć” – podkreśla.

Polska ma już duże doświadczenie w odbudowie. Korzystając z archiwów i starożytnych malowideł, Warszawa po wojnie starannie odbudowała swoje stare historyczne centrum.

Z ruin wyłoniły się kościoły, pałace, domy, rynki, a nawet zamek, co pozwoliło na wpisanie dzielnicy na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

„Zagraniczni turyści odwiedzający to miasto nie wierzą, że zostało odbudowane, co jest bardzo miłe” – powiedział pan. Gulinsky mówi z dumą.