Michel de Saint-Ceron, Z Polski na Ukrainę: niemożność zatarcia śladów nie do pokonania – Reguły gry

Śladami Zagłady traktują co najmniej trzy książki w tym sezonie literackim, dwie historyczne, a trzecia psychologiczna, książka Mikołaja Grinberga pt. Chcę ich przeprosić, ale już ich tu nie ma^[1]. Dwie pierwsze to książki pośmiertne Richarda Glasera (1920-1997). Za zielonym płotem. Treblinka ocalała^[2] i Maxime Decout, Utwórz szlak. Pisma Shoa^[3].

Od getta warszawskiego i jego głównego historyka Immanuela Ringelbluma po arcydzieło Claude’a Lanzmanna, Holokaustto szersza opowieść o śladach desperackiej próby nazistów, do historii przedstawionych przez Mikołaja Grynberga na podstawie zeznań Polaków pochodzenia żydowskiego opisujących ich codzienne życie w Polsce wczoraj i dziś. Maxime Decout próbował je zatrzeć, zaś Mikołaj Grynberg bada niezatarte ślady mentalne ostatnich świadków lub ich dzieci urodzonych w Polsce w latach przed i po Holokauście. Jedno z dzieci zaginionych powiedziało te kilka słów: „Wyjechali pociągiem i nigdy nie wrócili. Zawróciliśmy, ale nikt na nas nie czekał. »

Dziewięćdziesięcioletnia kobieta złożyła zaskakujące zeznania, że ​​przeżyła pięć lat polskiej okupacji w mieszkaniu małżeńskim, gdzie mąż ją przykuwał do łóżka. Trzy razy zabrał ją do stwórcy aniołów. „Nawet po zakończeniu wojny pozostawałem w ukryciu. Ukryłem całą moją zamordowaną rodzinę i uczyniłem ich zbyt dobrymi, abym mógł się odnaleźć. » Potem mówi, że ani jej mąż, ani córki nigdy nie wiedzieli, że jest Żydówką, a zatem ich córki też nie wiedziały.

Wskazówki dotyczące przetrwania? Naziści zrobili wszystko, aby zatrzeć ślady ich zniszczeń, ale jak mówi Elie Wiesel, największą ironią losu jest to, że na żadne inne ludobójstwo nie ma dokumentów, dokładnych śladów, zeznań znalezionych w latach 2000-2015. Ojciec Patrick Desbois, autor filmu Masakra kulami – zapomniana historia (2015) Tak naprawdę śladów jest więcej niż ludobójstwa Ormian i Ukraińców (Holotomergłód), a także za ludobójstwo w ramach Wielkiego Skoku, rozpoczętego przez Mao w 1958 r., na Tutsi w Kambodży.

„Jak ocalić tekst przed śmiercią? Jak ożywić dzieło?” – pyta Maxime Decout. Napisz pamiętnik, pamiętnik, bolesny wiersz itp. Pieśń zamordowanego narodu żydowskiego Icszok Katzenelson, ostatnie świadectwa bohaterskich członków Sonderkommando Auschwitz-Birkenau, Zalmena Gradowskiego, Zalmena Lewentala, Lejba Langfusa, których pisma znane są w języku jidysz. Megilot Oświęcim^[4](TO Zwoje z Auschwitz) lub nawet Kolekcja Oświęcimska Abrahama Leviego^[5]Można go porównać do malarzy i projektantów, którym udało się opuścić obozy, czy kompozytorów, którzy pisali i tworzyli dzieła niemal wyłącznie w Terezinie, jak np. Hans Krasza (1899-1944), który skomponował swoją operę dla dzieci. obozy BrundiparGideonowi Kleinowi (1919-1945), Pavelowi Haasowi (1899-1944), Viktorowi Ullmannowi (1898-1944) lub bardzo rzadko udawało się założyć w obozach zagłady chór, co zeznał Otto Dove Kulka, ocalały z Auschwitz.^[6] …

Możemy naturalnie dodać Dostępne w podziemiach, operetka napisana przez Germaine Dillian w Ravensburgh do tradycyjnych melodii, jest tragikomedią pełną humoru, ponieważ niemieckiego lub nazistowskiego terminu verfukbar używano w celu „przyciągania” kobiet do pracy fizycznej. Operetka ma być parodiąOrfeusz w podziemiach.

Czy naziści, chcąc zatrzeć ślady swoich szatańskich zbrodni, nie uczynili ich niepokonanymi, można by niemal użyć słowa nieprzenikniony i go nie stracić. Zło absolutne nie zostanie utracone, nie zniknie. Szymon Srepnik, w pierwszych scenach HolokaustTe rozdzierające serce słowa skierowane do Claude’a Lanzmanna po niemiecku, w języku zabójców: „ Nie wierzę już, że tu jestem. (Nie wierzę, że tu jestem. To, nie mogę uwierzyć, że znowu tu jestem.) […] Nie mogę powiedzieć Das…Das…Das. Wczorajsza wojna, bo to była wojna, nieważne, co się wydarzyło…(Nie możemy tego powiedzieć. Nikt nie jest w stanie sobie wyobrazić, co się tutaj wydarzyło. Niemożliwe. Nikt nie może tego zrozumieć. A ja dzisiaj nie wierzę, że tu jestem. Nie, nie mogę w to uwierzyć. )^[7]. »

Nie jest to jeden z najbardziej pomysłowych tekstów Wiesela tej nocyAle w swoim trzecim opowiadaniu dzień (1961, Seuil), gdzie wyobraża sobie swoją babcię w komorze gazowej Birkenau. Cały film Lansmanna odtwarza ślady rzezi, każdy etap, każde ogniwo, którego każdy ślad został mniej więcej zatarty, ponieważ nigdy nie zacieramy całkowicie śladów tak niezmierzonej rzezi.

Maxime Decout już poprzez tytuł analizuje i inscenizuje każdy wielki tekst świadków Emmanuela Ringelbluma, Charlotte Delbo, Jeana Amery’ego czy Antelme’a, aż do wielkich dzieł ukrytych dzieci czy urodzonych po Perecu czy Lanzmannie. był zadowolony Jednak wykształcone kobiety i mężczyźni pozostawili nam swoje świadectwa, wykraczające poza „zwykły horror” poranka 10 maja 1975 r., złożone trzystu kobietom, które uciekły z Ravensbrück, jak Malraux powiedział o 30.^Cz Rocznica wyzwolenia obozów. „Dante, przyziemny! To tam człowiek po raz pierwszy zetknął się z piekłem^[8]. »

3 stycznia 1945 roku, w przeddzień marszów śmierci, ocalały Abraham Levit z Breze napisał w tekście przypominającym modlitwę po hebrajsku: „ Yehi rotsn Milfoneyko…. Prosimy los: „Ukryj strony tych łez w swojej skórze”, a one muszą dotrzeć do właściwych rąk i je znaleźć. TigoneIch osiągnięcie^[9]. »

„Aspiruje do „pełniejszej nauki o ruinach” – pisze, cytując Decouta na końcu rozdziału IV. Następnie dochodzimy do pojęcia straty, które przyczynia się do zatarcia śladów, co może być paradoksalne – poza tą utratą – jeszcze jednej koncepcji transcendentalnej, nazwanej po hebrajsku przez Icchaka Katzenelsona. eth jeszcze hafletah (Wj. 1, 5), by nawiązać do tej „ostatniej pozostałości” pomiędzy zorganizowanym przez nazistów przeniesieniem z getta warszawskiego do obozu Vital a ostatecznym transportem do Birkenau w kwietniu 1944 r. wraz z synem Zwi. Zamordowany tam w nocy 31 kwietnia.

Na zakończenie przytoczę cytat Primo Leviego z Decouta: „Być może tego, co się wydarzyło, nie da się zrozumieć i nie należy rozumieć, zrozumieć znaczy prawie usprawiedliwić”. Jednak w Zło i wygnanieWiesel opowiedział mi o chrześcijańskiej teologii odkupienia, szczególnie rozwiniętej przez jego przyjaciela i „brata” kardynała Lustigera, o odkupieniu oprawców, która jest teologicznym odczytaniem ofiary sześciu milionów ludzi: „To już jest uzasadnione.^[10]. »

Jest to obecne w każdym pytaniu zawartym w książce Jonathana Littella i Antoine’a D’Agaty. Niewygodne miejsce^[11]Czyj baner nie wprowadzi w błąd: „Na Ukrainie”.

^[1] Actes-Sud, opowiadania przetłumaczone z języka polskiego przez Margot Carlier.

^[2] Actes-Sud, tłum. Z języka niemieckiego Oliviera Mannoniego i Valerie Pratt.

^[3] wyd. Gordy.

^[4] Głosy pod popiołamiPomnik Shoah: Kalman-Levy, 2005.

^[5] Ślady życia w Auschwitz. Tajny rękopis, Dyrektor. Philippe Mesnard, Le Bord de Lou, 2022.

^[6] Krajobrazy Metropolii Śmierci, Przeł. Z języka angielskiego: Pierre-Emmanuel Dauzat, Albin Michel, 2013.

^[7] Holokaust, Callimard, Folio, 2018, s. 25. 21-22.

^[8] André Malraux, Dzieła kompletne, Lustro otchłani, Oracje pogrzebowe, Gallimard, La Pleiade, 1996.

^[9] Ślady życia w Auschwitz, op. cyt., s. 24.

^[10] Zło i wygnanie, dziesięć lat późniejElie Wiesel, Michel de Saint Cheron, Nouvelle Cit, 1999.

^[11] Callimart, wrzesień 2023.