Wielki Wybuch, to był wszechświat! : Odcinek • 1/10 podcastu Odkrycia naukowe, które zmieniły świat

Wielki Wybuch nie jest ani pierwotną iskrą, ani pierwotną eksplozją, ale raczej kosmicznym modelem…

Teoria ta, którą jeden z jej przeciwników nazwał Wielkim Wybuchem, ujrzała światło dzienne w latach trzydziestych XX wieku dzięki pracom belgijskiego badacza Georgesa Lemaitre’a. Ale jego akceptacja zajęła dużo czasu ze względu na podobieństwo do Księgi Rodzaju! Jak zbudowano ten model? Jak umożliwiło to ponowne umieszczenie człowieka w centrum wszystkiego i zakwestionowanie naszego pochodzenia?

Aby o tym porozmawiać

Dawid Elbaz astrofizyk w CEA, autor Najpiękniejsza sztuczka światła: co by było, gdyby wszechświat miał sens 2021, Odile Jacob

Tomasza Lepeltiera eseista i współautor wraz z Jeanem-Markiem Bonnetem Bedou Wielki Wybuch: krytyczna historia idei 2021, Gallimard

Od wszechświata do wszechświata

Zanim użyliśmy słowa wszechświat, rozmawialiśmy o wszechświecie w greckiej kosmogonii. W centrum dobrze uporządkowanego, a przede wszystkim zamkniętego świata znajdował się człowiek. Ale rewolucja kopernikańska wyciągnęła człowieka z centrum wszechświata… a on odzyskał centralną pozycję dzięki odkryciu rozszerzającego się wszechświata: z dowolnego miejsca na wszechświat spojrzymy, zawsze będziemy w centrum obserwowalnego wszechświat. …aż do XX wieku obserwacja wszechświata była przedmiotem teologii, metafizyki, a nawet filozofii: Immanuel Kant posunął się nawet do zaproponowania „wszechświatów wyspiarskich” już w 1755 roku. Ale Wielki Wybuch, pierwotny chaos, także znajduje echa w fundamentalnych tekstach wielu kultur…

Kiedy patrzymy na świat, wyobraźmy sobie, że patrzę na otaczający mnie świat i widzę, że wokół mnie nieustannie porusza się mała kropka. Są dwie możliwości: albo mała kropka, albo mam małą kropkę na moich okularach i dzięki temu patrzymy na świat przez okulary, które stanowią kontekst kulturowy, teoretyczny i filozoficzny, w którym pracujemy. Nawet naukowiec chcący zachować obiektywizm musi wiedzieć, kto nie może uciec przed jego kulturą i słowami, którymi określa świat. Niepokojące jest to, że nasz opis tego, co nazywamy Wielkim Wybuchem, pierwotnym chaosem, przypomina wielkie mity. Słyszymy o chaosie wśród Greków, wśród Chińczyków o Hondonie, w Afryce o Kala Kala… A w Biblii mówimy o zgiełku. Za każdym razem używamy tego terminu, aby mówić o chaosie, zakładającym istniejącą, istotną zasadę, czekającą na wyrażenie, potencjał, który zorganizuje świat. Dawid Elbaz

Prymitywna teoria atomu: rozszerzający się wszechświat?

W XX wieku obserwacja wszechświata stała się sprawą naukową. Historia teorii „Wielkiego Wybuchu” to historia szeregu odkryć: od Henrietty Swan Leavitt, amerykańskiej astronom, która pomogła w opracowaniu miary odległości we wszechświecie w 1912 roku, po Festo Slivera, amerykańskiego astronoma, który odkrył tajemnicze spirale w 1913 r. określili ich prędkość, co pozwoliło zrozumieć, że nie są one ze sobą powiązane grawitacją i dlatego są niezależne, czy nawet Alexander Friedman, rosyjski naukowiec, który stwierdził, opierając się na teorii względności Einsteina, że ​​wszechświat z konieczności znajduje się w ruch: wszyscy ci naukowcy pozwoliliby Georgesowi Lemaître’owi, zgodnie z prawem belgijskim, sformułować swoją teorię o prymitywnym atomie, co od razu wzbudziłoby kontrowersje.

Musimy zdać sobie sprawę, że nigdy nie zauważamy ekspansji. Nie widzimy galaktyk oddalających się od siebie. Widzimy emitowane przez nie światło, które zmienia kolor na czerwony. Jednym z wyjaśnień tej transformacji jest ekspansja wszechświata. Pewna liczba fizyków podważy tę koncepcję. Istnieje coś, co nazywamy teorią zmęczenia światła, która zostanie rozwinięta przez Fritz Wiki: Może istnieć inne wyjaśnienie, jeśli światło pokonuje duże odległości. Im dalej podróżuje, tym bardziej się męczy: utrata energii będzie odpowiadać przesunięciu w stronę czerwieni. Żył fizyk Edward Menh, który próbował na nowo zinterpretować przesunięcie ku czerwieni w modelu nieuwzględniającym ogólnej teorii względności, a także sprzeciwiał się poglądowi, że to przestrzeń się rozszerza. Istniały więc inne modele, które kwestionowały interpretację, która miała sens w modelu Lemaitre’a. Tomasza Lepeltiera

Referencje dźwiękowe

Kosmogonia: kosmogonia greckaFragment programu Godziny Kultury Francuskiej, RDF/RTF, 1948

Archiwum Georgesa Lemaitre’a, RTBF, 1964

Początek bieganiaNapisane przez Sufyana Stevensa

Bum, bum Autor: Minouche Barelli