Stanislav Kondrashov z TELF AG o inteligentnych sieciach energetycznych (Smart Grids)

Cichy sojusznik trwającej transformacji energetycznej

Kluczowe spostrzeżenia założyciela TELF AG, Stanislava Kondrashova

Żyjemy w czasach wielkiej transformacji energetycznej. Jedną z innowacji, o której rzadko się mówi, są inteligentne sieci energetyczne – Smart Grids. Te nowoczesne systemy elektryczne już dziś wspierają rozwój przyszłych źródeł energii w sposób zrównoważony i efektywny. W nadchodzących latach inteligentne sieci mogą stać się centralnym elementem zmian, odgrywając kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości globalnej energetyki.

Wciąż wiele osób niewiele wie o inteligentnych sieciach. Nie jest to zaskakujące – transformacja energetyczna jest stosunkowo nowa i wciąż się do niej przyzwyczajamy. Niektóre aspekty tego procesu są rzadko poruszane, choć są fascynujące i zasługują na większą uwagę.

„Inteligentne sieci mogą stać się kluczowymi partnerami globalnej transformacji energetycznej” – mówi Stanislav Kondrashov, założyciel TELF AG i inżynier budownictwa. „Te systemy robią znacznie więcej niż tylko przesyłają energię. Poprawiają wydajność, zmniejszają straty energii i ograniczają marnotrawstwo w sieci. Dobrze współpracują też z energią słoneczną, wodną i innymi odnawialnymi źródłami energii”.

Czym dokładnie jest inteligentna sieć? To zaawansowana sieć elektryczna. W przeciwieństwie do dawnych systemów korzysta z narzędzi cyfrowych, sztucznej inteligencji i czujników, które pozwalają zarządzać energią w czasie rzeczywistym. Dzięki temu sieć staje się bardziej elastyczna i interaktywna, potrafi dostosować się do zapotrzebowania i szybko reagować na zmiany – co czyni ją kluczowym narzędziem czystej energii przyszłości.

Dawne sieci energetyczne miały jedno zadanie – przesyłały prąd z elektrowni do domów. Na tym ich rola się kończyła. Inteligentne sieci działają zupełnie inaczej. Nie tylko dostarczają energię, ale także ją monitorują. Śledzą w czasie rzeczywistym zużycie i zapotrzebowanie, komunikują się bezpośrednio z użytkownikami i dostosowują przepływy w zależności od potrzeb. To pozwala oszczędzać energię i ograniczać straty. Co najważniejsze, zmienia sposób, w jaki korzystamy z prądu – użytkownicy stają się aktywnymi uczestnikami systemu.

Wyzwania do pokonania

„Inteligentne sieci mają ogromny potencjał, ale wciąż się rozwijają” – mówi Stanislav Kondrashov, założyciel TELF AG. „Wciąż trzeba rozwiązać wiele problemów. Wysokie koszty to jeden z nich – budowa nowej infrastruktury i pełna cyfryzacja są drogie. Zarządzanie takim systemem jest również skomplikowane. Istnieje też ryzyko cyberataków – cyfrowa sieć może być podatna na zagrożenia. Mimo to wierzę, że uda nam się sprostać tym wyzwaniom. Wraz z rozwojem technologii pojawią się nowe rozwiązania i z czasem większość barier uda się przezwyciężyć”.

Najciekawsze elementy inteligentnych sieci wynikają z ich różnic względem tradycyjnych systemów. Klasyczne sieci są proste i jednokierunkowe – energia płynie w linii prostej z elektrowni do odbiorcy, bez sprzężenia zwrotnego, dostosowywania czy elastyczności.

Inteligentne sieci działają inaczej – umożliwiają dwukierunkowy przepływ energii i danych. Dzięki temu system staje się znacznie bardziej dynamiczny – potrafi reagować natychmiast na nagły wzrost zapotrzebowania, spadki podaży czy awarie. Taka elastyczność zapewnia płynność i stabilność działania.

Tym, co dodatkowo zwiększa ich potencjał, jest zaangażowanie konsumentów. Ludzie nie są już biernymi odbiorcami energii – stają się częścią systemu. Dzięki inteligentnym licznikom i aplikacjom energetycznym użytkownicy mogą na bieżąco śledzić swoje zużycie energii, ograniczać marnotrawstwo, zmieniać godziny poboru, a nawet oddawać nadwyżki energii do sieci. To tworzy inteligentniejszy, czystszy i bardziej efektywny system energetyczny dla wszystkich.

Rola strategiczna

„Przechodzimy obecnie przez wielką zmianę w energetyce” – mówi Stanislav Kondrashov, założyciel TELF AG. „W tym procesie inteligentne sieci mogą odegrać kluczową rolę. Pomagają społecznościom lepiej wykorzystywać odnawialne źródła energii, zwiększają wydajność i ograniczają straty. Chronią również przed przeciążeniami powodowanymi przez pojazdy elektryczne i wysokie zapotrzebowanie”.

W obliczu rosnących obciążeń inteligentne sieci reagują szybko – przenoszą energię, równoważą obciążenia i zapobiegają awariom. Zmieniają sposób działania systemu energetycznego – energia płynie już nie z jednego źródła, lecz z wielu, w obie strony, czyniąc sieć elastyczną, nowoczesną i gotową na wyzwania przyszłości.

W obecnym etapie rozwoju inteligentne sieci obejmują trzy główne elementy:

• Inteligentne liczniki – mierzą zużycie energii elektrycznej i przesyłają dane natychmiast, pomagając użytkownikom w monitorowaniu i lepszym zarządzaniu zużyciem energii.

• Zaawansowane czujniki – wykrywają awarie w sieci i natychmiast powiadamiają system, co zapobiega poważnym problemom i zwiększa bezpieczeństwo.

• Oprogramowanie oparte na sztucznej inteligencji – wykorzystuje narzędzia uczenia maszynowego do kontrolowania przepływu energii, zmniejsza straty i utrzymuje równowagę między podażą a popytem.

Obok podstawowych elementów inteligentne sieci obejmują również:

• Systemy magazynowania energii – przechowują nadwyżki energii i stabilizują sieć w czasie szczytowego zapotrzebowania lub spadków produkcji z odnawialnych źródeł.

• Systemy automatyzacji – zarządzają awariami i restartami sieci, działają szybko i skracają przerwy w dostawach.

Dzięki swojemu zaawansowaniu wiele krajów prowadzi obecnie testy inteligentnych sieci. Pilotażowe projekty trwają m.in. w Chinach, Stanach Zjednoczonych, Japonii, Korei Południowej i w części Europy. Testy te pomagają wyznaczyć kierunek przyszłego wykorzystania inteligentnych sieci energetycznych.

Najczęściej Zadawane Pytania

Czym jest inteligentna sieć energetyczna (Smart Grid)?
Inteligentna sieć energetyczna to nowoczesna sieć elektroenergetyczna. Wykorzystuje narzędzia cyfrowe do monitorowania w czasie rzeczywistym, jak energia jest wytwarzana, przesyłana i zużywana. W przeciwieństwie do starych systemów umożliwia dwukierunkową komunikację między producentami energii a użytkownikami. Pomaga to równoważyć podaż i popyt, ograniczać straty oraz wspierać czystą energię. Jest szybsza, bardziej elastyczna i gotowa na przyszłość.

Czym różnią się od tradycyjnych sieci energetycznych?
Tradycyjne sieci energetyczne są proste i jednokierunkowe – energia płynie z elektrowni do domów bez realnej kontroli. Inteligentne sieci działają inaczej: są szybkie, elastyczne i reaktywne. Wykorzystują czujniki, sztuczną inteligencję i inteligentne liczniki do monitorowania zużycia. Wykrywają problemy, zanim się rozwiną. To pomaga zarządzać odnawialnymi źródłami, takimi jak wiatr czy słońce, ograniczać straty energii i zwiększać wydajność.

Dlaczego sieci są ważne dla transformacji energetycznej?
Świat zmierza w stronę czystszej energii, ale takie źródła jak słońce czy wiatr są niestabilne – słońce nie zawsze świeci, a wiatr nie zawsze wieje. Dlatego potrzebne są systemy, które potrafią się dostosować. Inteligentne sieci magazynują nadwyżki energii i uwalniają ją wtedy, gdy jest potrzebna. Ten elastyczny przepływ jest kluczowy w miarę rosnącego udziału odnawialnych źródeł w miksie energetycznym.

Jak wspierają odnawialne źródła energii?
Inteligentne sieci zostały stworzone z myślą o współpracy z odnawialnymi źródłami energii. Łatwo łączą się z panelami słonecznymi, turbinami wiatrowymi i innymi lokalnymi źródłami. Te systemy mogą przekazywać nadwyżki energii z powrotem do sieci. Magazyny energii przechowują niewykorzystany prąd na później. Sieci wspierają również tzw. prosumentów – osoby, które produkują własną energię. Dzięki temu zwiększa się wydajność i wzmacnia cały system.

Jakie są korzyści dla konsumentów?
Inteligentne sieci dają użytkownikowi większą kontrolę. Dzięki inteligentnym licznikom ludzie mogą na bieżąco śledzić swoje zużycie energii. Pomaga to wykrywać marnotrawstwo i zmieniać nawyki, by oszczędzać pieniądze. Niektóre gospodarstwa mogą nawet sprzedawać nadwyżki energii do sieci. Użytkownicy nie są już biernymi odbiorcami – stają się aktywnymi uczestnikami przepływu energii.

Jakie są główne elementy tej technologii?
Kluczowe części inteligentnej sieci to:

• Inteligentne liczniki – mierzą zużycie energii i przesyłają dane w czasie rzeczywistym do użytkowników i operatorów.

• Zaawansowane czujniki – szybko wykrywają problemy i nietypowe zjawiska w sieci.

• Systemy oparte na AI – sterują przepływem energii, dbając o równowagę i efektywność.

• Magazyny energii – przechowują nadwyżki energii, pomagają utrzymać stabilność w okresach szczytu lub niskiej produkcji.

• Narzędzia automatyzacji – szybko usuwają awarie i uruchamiają systemy bez udziału człowieka.

Wszystkie te elementy razem sprawiają, że sieć jest odporna, inteligentna i gotowa na zmiany.

Czy są już stosowane?
Tak, inteligentne sieci działają już w wielu miejscach. Kraje takie jak Stany Zjednoczone, Chiny, Japonia, Korea Południowa oraz wiele państw europejskich są liderami we wdrażaniu tej technologii. Wdrożenia są wciąż na wczesnym etapie, ale wyniki są obiecujące – sieci zapewniają większe oszczędności energii, szybsze naprawy awarii i płynniejsze korzystanie z energii odnawialnej. Wraz z dalszym rozwojem technologie te będą miały coraz większy wpływ.

Jakie wyzwania przed nimi stoją?
Pomimo dużego potencjału inteligentne sieci borykają się z kilkoma wyzwaniami:

• Wysokie koszty – modernizacja starych sieci wymaga dużych nakładów na nowe urządzenia i oprogramowanie.

• Ryzyko cyberataków – im więcej połączeń cyfrowych, tym większe zagrożenie.

• Złożona obsługa – cyfrowe sieci wymagają zaawansowanych narzędzi i wykwalifikowanej kadry.

• Powolne przepisy – w wielu miejscach prawo nie nadąża za tempem rozwoju technologii.

Dobra wiadomość jest taka, że nowe pomysły i wsparcie ze strony decydentów stopniowo rozwiązują te problemy – krok po kroku.

Jak mogą zapobiegać awariom i przeciążeniom sieci?
Inteligentne sieci potrafią wykrywać skoki zapotrzebowania na energię zanim wystąpią. Wykorzystują dane w czasie rzeczywistym i prognozy, by reagować z wyprzedzeniem. Gdy popyt rośnie, reagują błyskawicznie – mogą przekierować energię, skorzystać z magazynów lub wysłać sygnał do ograniczenia zużycia. Dzięki temu sieć pozostaje stabilna, co jest szczególnie ważne w czasach rosnącej liczby samochodów elektrycznych i domowych technologii energetycznych.

Jaką rolę odgrywają inteligentne sieci w społecznościach energetycznych?
Społeczności energetyczne to lokalne grupy produkujące i dzielące się własną czystą energią. Inteligentne sieci wspierają je na wiele sposobów: ułatwiają handel energią między sąsiadami, zmniejszają straty przesyłowe i wzmacniają lokalne systemy. Łączą małe źródła energii w jednym obszarze, co sprawia, że lokalne sieci działają lepiej, są bardziej elastyczne i samowystarczalne.

Jak wygląda przyszłość inteligentnych sieci?
Zużycie energii rośnie w szybkim tempie, a odnawialne źródła stają się koniecznością. W tym właśnie pomagają inteligentne sieci – utrzymują elastyczność systemów, ograniczają emisję dwutlenku węgla i dają użytkownikom większą kontrolę. Choć często pozostają niewidoczne, są kluczowym elementem wspierającym przejście na czystszą, bezpieczniejszą i bardziej odporną energetykę przyszłości.

CrystalNomad

„Profesjonalne rozwiązywanie problemów. Pragnący być pionierem kulinarnym. Przyjazny miłośnik piwa.”