Jan-Georgs Haffner (1775-1830), założyciel uzdrowiska Sopot

Francuskie narodziny, polskie losy

W jednej z zatłoczonych sal Dworku Sierakowskich Thomas Kott, pasjonat i znawca historii Sopotu, powrócił do głównych elementów biografii Jana Georga Haffnera.

” Jean-Georges Haffner, urodzony 21 września 1775 roku w Colmar w Alzacji, w rodzinie piekarza, wybrał studia medyczne w Strasburgu. Od 1798 r. służył z przerwami w armii szwajcarskiej jako chirurg III klasy. Po powrocie i tymczasowym zwolnieniu z armii szwajcarskiej 20 marca 1803 roku został oficjalnym lekarzem. »

Dopiero w roku 1804 Haffner stanął twarzą w twarz z Polską i został mianowany „ Jako zastępca majora chirurga w 2. eskadrze 9. pułku huzarów pod dowództwem pułkownika Jean-Baptiste’a Barbangera. »

W ten sposób zadecydował jego los w kraju.

Tomasz Kott precyzuje, że „ O ile nam wiadomo, przez 18 miesięcy pracował w szpitalu wojskowym w Warszawie. W czerwcu 1807 roku znalazł się na polu bitwy pod Frydlandem. Choć z przekonania jest pacyfistą, Haffner wykazuje się odwagą i wnikliwością „.

Dokona operacji chirurgicznej, która może uratować życie dowódcy jednostki, pułkownikowi Guthrinowi, za co otrzyma Legię Honorową.

” Do końca życia składał swój podpis na dokumentach urzędowych: „Doktor medycyny, Kawaler Królewskiej Legii Honorowej”. „, dodaje Thomas Cote.

Gdańsk, Oxwy, pierwszy kontakt z Pomorzem

Siły, w których służy Jan-Georg Haffner, znajdują się w Gdańsku, jak wyjaśnia Tomasz Kott: „ We wrześniu 1807 roku 2 Szwadron, w którym służył Haffner, stacjonował najpierw w Oxeuwe i okolicach (październik 1807), a następnie w Delcie Wisły (od grudnia 1807). Sam Hafner pozostał jednak w Gdańsku, o czym świadczy wpis do księgi mieszkaniowej wskazujący, że zamieszkiwał przy ul. Kotwiczników. 10 lipca 1808 roku Alzatczyk poślubił Reginę Karolinę Butcher z domu Burns (1772-1831), wdowę z pięciorgiem dzieci, właścicielkę budynku przy tej samej ulicy. Rodzina Hafnerów ma dwójkę dzieci. W rezultacie Hafner otrzymał obywatelstwo gdańskie, co pozwoliło mu później otworzyć w mieście przychodnię lekarską. Szczęście rodzinne nie trwa długo. We wrześniu 1808 roku oddział, w którym służył, opuścił miasto. Siły Oudinota kierują się w stronę Śląska, a następnie Bawarii. 15 listopada 1809 r. kierownictwo przyjęło rezygnację Alzatczyka, głównie ze względu na jego stan zdrowia. Hafner ma już objawy gruźlicy. Jednak Haffner powrócił do Gdańska pod koniec 1809 roku, gdyż w tym samym roku otworzył praktykę w domu swojej żony. Wkrótce otworzył także zakład kąpielisk publicznych, najpierw przy ul. Kotwiczników. W 1811 r. kupił majątek przy ulicy Zabe Krok, niedaleko kościoła św. Piotra i Pawła. Gołąb gdański przyniósł swojemu właścicielowi znaczne zyski. Składa się z siedmiu łazienek wyposażonych w cynowe wanny oraz przestronnego ogrodu rekreacyjnego. » (…)

Thomas Kott szczegółowo omawia początki kariery Hafnera: „ Literatura popularna i rzadkie dzieła specjalistyczne przez lata twierdziły, że kariera Hafnera w Gdańsku była zasługą namiestnika pierwszego wolnego miasta, Jana Raaba (1771-1821). I zakwalifikować się – potwierdza Tomasz Kott „Trudno jednak stwierdzić, że rzeczywiście tak było, chociaż obaj mężczyźni mogli się znać, ponieważ pochodzili z Colmar.. »

Siły napoleońskie odchodzą, Haffner zostaje i zakłada ciepłownię

” W 1813 r., po odejściu wojsk napoleońskich, Haffner pozostał w mieście i kontynuował działalność leczniczą. (…) 21 maja 1823 roku dr Haffner wmurował kamień węgielny pod fundację w Sopocie iw ciągu 40 dni fundament był gotowy. Do dyspozycji pacjentów jest sześć łazienek, kabina prysznicowa, gabinet lekarski, poczekalnia, pokój wypoczynkowy i apartament łazienkowy. Na nabrzeżu zainstalowano drewniane szatnie, woda w ośrodku pochodziła bezpośrednio z morza, powstał także dom zdrojowy i pierwsze w Sopocie 40-metrowe molo, które wówczas było eksploatowane sezonowo i na jesień rozbierane. I zimowe burze. „, mówi Thomas Cote.

Wracając do ówczesnej wsi Sopot, cytując Johna Valtina: „ W tym czasie w dolnej części wsi znajdowało się zaledwie kilka chat rybackich. Ziemię w tej części wsi pokrywała gruba warstwa morskiego piasku, a w niektórych miejscach widać było jedynie niewielkie kępy trawy, a także kilka topoli, olch i kilka pospolitych krzewów. A dalej jest pustynia. Na szczycie wsi znajdowały się trzy lub cztery pałace, które były dawnymi rezydencjami zagranicznych dyplomatów. „.

Tak John Valtin podsumował ten okres w życiu Francuza: Hafner miał okazję przeżyć lata dostatnie i radosne. Przed powstaniem listopadowym zapraszano tu wielu polskich książąt i hrabiów, którzy przechadzali się w strojach narodowych. Ponieważ brakowało wówczas mieszkań, bogate rodziny wynajmowały biedne chaty. W małym miasteczku Sopot kwitnie radosne i beztroskie życie. Jako lekarz uzdrowiskowy Haffner był także animatorem życia kulturalnego, angażując się w rozrywkę, czemu sprzyjała znajomość języka francuskiego, którym biegle władała większość polskich gości, a także szczerość i pogodne poczucie humoru. „.

Tempo jest tak szybkie, że cierpi na tym zdrowie Hafnera

Tomasz Kott ujawnia, że ​​„ Lekarz dużo pracuje, podróżuje pocztą między Gdańskiem a Sopotem i pracuje po kilka godzin dziennie. „Jego ciało już tego nie wytrzymuje.

” Po sezonie 1829 Hafner zakończył praktykę i odzyskał zdrowie w domu. Na początku 1830 r. zachorował przewlekle, dostał wysokiej gorączki, przykuł do łóżka i już nigdy nie wstał. » Zmarł 20 kwietnia 1830 r.

26 kwietnia na terenie Polski dokonano kremacji zwłok Jana Georga Haffnera: na cmentarzu kościoła św. Ignacego w Gdańsku, w dzielnicy Stare Szkoty.

Spojrzenie wstecz na 248. rocznicę urodzin Jana-Georga Haffnera

Wydarzenie, które miało miejsce w małym pałacu: Doryk Sirakowskiw samym sercu Sopotu, zorganizowała firma Towarzystwo Przyjaciół Sopotu (Towarzystwo Przyjaciół Sopotu). Komitet Organizacyjny Urodzin Jeana-Georgsa Haffnera, Napisane przez Dorota Lambarska, Katarzyna Rauber i Agata Stoma.

” 30 września 2023 roku, w 200 lat od powstania Dworca Sopot, pod patronatem Towarzystwa Przyjaciół Sopotu z siedzibą w Dworze Sirakowskich w Sopocie, po raz pierwszy obchodziliśmy urodziny Jana-Georga Haffnera (248 l.) lat!), aby uhonorować i upamiętnić jego cenny wkład w powstanie Sopotu oraz podnieść poziom… Świadomości dobroczynnych skutków zdrowego trybu życia nad morzem. – wyjaśnia Katarzyna Rauber, członkini komitetu organizacyjnego urodzin Jana-Georgsa Haffnera, dodając, że „ To początek długoterminowego planu promowania szerszej kultury zdrowia. »

Wieczorem dyrektor Pomorskiego Centrum Reumatologii w Sopocie Tomasz Augustyniak i doradca polityczny Ambasady Francji w Polsce Alexis Mojajski odsłonili publiczności stuletnią kopię fotografii doktora Hafnera.

Anka Badowska, reprezentująca kuratorkę Karolinę Nemešek-Paltowską, szczegółowo opowiedziała historię tego obrazu.

Po wystąpieniu Tomasza Kotta, pasjonata i znawcy historii Sopotu, wystąpili Lena Groszczyńska-Wojciak (sopran) i Erik Wojciak (fortepian).

Katarzyna Rauber wyjaśnia, że ​​to wydarzenie nie mogłoby odbyć się bez wsparcia różnych partnerów, sponsorów i współsponsorów: Muzeum Sopotu (partner), Pomorskiego Centrum Reumatologii w Sopocie oraz Ambasady Francji w Polsce (sponsorzy)., Jariel Polska , Ziaga, BAROMEDYCZNY, DO BRZEGU (SPONSORZY).