Prawdziwy koszt celu klimatycznego „Gotowy na 55 lat”: czy nas na to stać?

Koszty planowanych przez UE i realizowanych w Polsce zmian klimatu będą astronomiczne. Mimo że kraj ten po dynamicznym rozwoju i pięćdziesięciu latach komunizmu wciąż znajduje się w fazie doganiania, koszty te szczególnie dotkną uboższe warstwy społeczne oraz małe i średnie przedsiębiorstwa.

Artykuł Tomasza Grosse opublikowany w języku angielskim tego dnia Suwerenność.pl. Do Zobacz pełną angielską wersję na Sovereignty.pl, Kliknij tutaj.

Jak duży będzie ciężar zmian klimatu w Polsce? Szacunki są bardzo zróżnicowane. Przed wybuchem wojny na Ukrainie koszt szacowano na 240 mld euro do 2030 r., dwukrotnie więcej niż średnia unijna.[1]. Jednak według prognoz ekonomistów polskiego banku Pekao realizacja celów klimatycznych do 2030 roku będzie kosztować ponad 527,5 mld euro. A z jednej strony różnica między planowanymi dochodami budżetu państwa związanymi z uprawnieniami do emisji CO2 w ramach europejskiego systemu kwot emisyjnych a wsparciem finansowym Unii Europejskiej, a z drugiej strony kosztami Polsce powinno być co najmniej 300 miliardów euro.[2]. Bez unijnego wsparcia według tych samych szacunków koszty zmian klimatu w Polsce wyniosłyby co najmniej 400 mld euro, czyli około 1,8 bln zł.

Inni badacze argumentowali, że do 2030 r. wsparcie dla Polski z funduszy unijnych powinno stanowić zaledwie 5% całkowitych wydatków.[3]. Naiwnością byłoby jednak liczyć na europejskie wsparcie w tej dziedzinie, skoro Komisja zablokowała wszelkie środki finansowe przekazane Polsce po 2021 r., w tym na zmiany klimatyczne. Jednak nawet jeśli te środki zostaną nam ostatecznie wypłacone, to polski budżet oraz polscy przedsiębiorcy i konsumenci będą musieli ponieść ciężar konsekwencji zmian klimatycznych. Spodziewane są poważne zakłócenia gospodarcze, spadek konkurencyjności polskiej gospodarki oraz silne niezadowolenie społeczne, które mogą ponownie postawić kwestię członkostwa Polski w UE.

„parapodatek”

W Unii Europejskiej istnieje specyficzny system kar finansowych, swego rodzaju „parapodatek” nakładany na emitentów gazów cieplarnianych: System Handlu Emisjami (ETS). To przykład bardzo istotnej różnicy między polityką klimatyczną UE i USA. Amerykanie nie stworzyli systemu typu ETS. Zamiast kar finansowych stosują zachęty finansowe, takie jak obniżki podatków, aby zachęcić do inwestycji klimatycznych i redukcji emisji. Dla UE koszty zmian klimatu są trudniejsze do oszacowania, ponieważ cena uprawnień do emisji jest zmienna. Jednocześnie cena ta nadal rośnie, tworząc inflację. Na początku 2021 r. wciąż nie przekraczała 40 euro za tonę, a rok później już 100 euro za tonę.[4]. Znaczna część tego wzrostu cen wynika z działań spekulantów finansowych, którzy znaleźli tam solidne źródło dochodów. Bruksela nie przychyliła się do postulatów Polski, by ETS był niedostępny dla spekulantów finansowych i zawieszony na czas kryzysu energetycznego (lub przynajmniej ustalenia maksymalnej ceny uprawnień do emisji). Jednak zgodnie z filozofią instytucji europejskich „im wyższa cena uprawnień do emisji, tym lepiej dla klimatu”. Dlatego Zielony Ład wprowadził zmiany w handlu emisjami, wycofując darmowe uprawnienia na lata 2026-2034. Ponadto w ramach planu „Fit for 55” rozbudowany zostanie system handlu emisjami. Sektory budownictwa, motoryzacji, lotnictwa i transportu morskiego (nowy sektor aplikacji o nazwie ETS 2).

Według wspomnianych szacunków ekonomistów Banku Pekao koszt rozszerzenia systemu handlu emisjami na sektor budowlany i transportowy w Polsce to ok. 25 mld euro (ok. 110 mld zł).[5]. Rzeczywiste koszty zależą jednak od ceny uprawnień do emisji na rynkach finansowych. Jeśli inwestorzy podniosą stawkę, jedno z badań szacuje, że koszt rozszerzenia systemu handlu emisjami na sektory transportu i budownictwa wyniósłby średnio 7100 zł (1500 euro) na każde polskie gospodarstwo domowe w 2030 roku.[6].

Ten przykład pokazuje, że koszty wprowadzonych w Polsce zmian klimatycznych odczują przede wszystkim najuboższe warstwy społeczeństwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. Wyższe ceny energii i paliw w wyniku wprowadzenia ETS 2 spowodują wzrost cen towarów konsumpcyjnych i żywności, co obniży dochód do dyspozycji polskich gospodarstw domowych i jakość ich życia. ” Polityka klimatyczna UE zwiększy koszty produkcji żywności, ponieważ ceny gazu (ETS, dyrektywa metanowa i ETS, ETS dla transportu morskiego, który dotyczy również dostaw LNG) są wykorzystywane do produkcji nawozów. »[7] Dlatego polityka klimatyczna w połączeniu z kryzysem energetycznym i rosyjską agresją na Ukrainę stwarza bardzo duże ryzyko gospodarcze, w tym dla żywności, a zwłaszcza dla najuboższych Polaków.

Całkowity koszt realizacji unijnej polityki klimatycznej nie ogranicza się do 527,5 mld euro, oszacowanych przez ekspertów Banku Pekao. Ich szacunki nie uwzględniają w pełni dwóch kluczowych elementów, które mogą powodować dodatkowe opłaty. Opłaty te dotyczą inwestycji w energetykę jądrową oraz kosztów doprowadzenia budynków do standardów efektywności energetycznej wprowadzonych przez ustawodawstwo europejskie.

Na przykład projekt dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków[8] Wszystkie nowo powstające budynki publiczne i prywatne muszą być zeroemisyjne (budynki publiczne od 2027 r. i pozostałe od 2030 r.). Narzuca również kosztowne renowacje istniejących budynków w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla. Dlatego każdy właściciel budynku w Polsce musi przeprowadzić ocenę swoich emisji i uzyskać „Paszport Energetyczny”. Pod groźbą surowych kar musi w określonym terminie przeprowadzić niezbędne prace modernizacyjne. W niektórych przypadkach może to wiązać się z całkowitą zmianą dystrybucji ciepła i energii. Karty energetyczne mogą wpłynąć na wartość nieruchomości, a koszty remontu mogą być dla właścicieli zbyt wysokie lub po prostu nieopłacalne. Inne dokumenty UE przewidują nakaz instalowania paneli słonecznych we wszystkich budynkach mieszkalnych, komercyjnych i publicznych.[9].

(…)

Wyzwanie dla polskich elit

Podsumowując, widać, że koszty planowanych przez UE i realizowanych w Polsce zmian klimatu będą astronomiczne. Wahają się one od 4000 do 5000 mld zł (około 1000 mld euro) i mogą wzrosnąć. Analiza ta nie obejmuje np. kosztów związanych z powszechnym przyjęciem samochodów elektrycznych. Jednym z mankamentów unijnego planu jest głęboka asymetria między kosztami ponoszonymi przez Polskę i kraje Europy Zachodniej. Ci drudzy są lepiej przygotowani do tej zmiany, bo zazwyczaj są bogatsi i mają dużo technologii i sprzętu, który chcą sprzedać Polakom. Wszystko to grozi niesprawiedliwością unijnej agendy klimatycznej wobec krajów takich jak Polska i znacznym obniżeniem konkurencyjności jej gospodarki. Ludzie zubożą, a wiele lokalnych firm zbankrutuje.

(…)

—

Tłumaczenie: Poczta Wyszehradzka

[1] D. Ciepiela, Koszt transformacji energetycznej Polski do 2030 r. 240 miliardów euro, wnp.pl, https://www.wnp.pl/energetyka/koszt-transformacji-energetycznej-polski-do-2030-r-to-240-mld-euro,401110.html [27.12.2021].
[2] Wpływ päketu Fit for 55 na polską gospodarkęBank Pekao, grudzień 2021 r., https://www.pekao.com.pl/dam/jcr:4e058ebf-005f-4333-8753-0b6bddefb7e8/Pekao – Wpływ 55 na polską gospodarkę – final.pdf [27.05.2023], P. 3.
[3] W. Milczarski, Costy Transformogy Energeticjnage W Boles (analiza), 7 lutego 2022, biznesalert.pl, https://biznesalert.pl/mielczarski-koszty-transformacji-energetycznej-w-polsce-analiza/ [27.02.2022].
[4] C. Bachański, Unia Europejska przed przepastnosciaWarsaw Enterprise Company, Warszawa, 1^R czerwiec 2023, https://wei.org.pl/2023/aktualnosci/cezary-bachanski/unia-europejska-nad-przepascia/ [27.06.2023].
[5] Wpływ päketu Fit for 55 na polską gospodarkę, op. cit., s. 3.
[6] M. Lachowicz, Saplak Najubossi. Koszty systemu handlu emisjami dla bybinyuk oraz transportuWarsaw Enterprise Institute, Warszawa 2023, https://wei.org.pl/2023/publikacje/raporty/admin/raport-zaplaca-najubozsi/ [27.06.2023].
[7] M. Lachowicz, Zapłacącą najubożsi… op. cit., s. 11.
[8] 15.12.2021, COM/2021/802 final, Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.
[9] Strategia UE w zakresie energii słonecznej, Komisja Europejska, Bruksela, 18.05.2022, COM(2022) 221 final.